ĐÔNG ẤM NƠI VÙNG BIÊN - DAKLAK

ĐÔNG ẤM NƠI VÙNG BIÊN - DAKLAK

        Tây nguyên, nơi thừa nóng như thiêu đốt, thừa cái lạnh thì cắt da, thừa những cơn mưa dầm thúi đất. Nhưng nhiều nơi lại thiếu cái ăn, cái mặc, thiếu cả nước uống.

        Nói đến Dak Lak, mọi người đều biết đó là xứ sở của café, liên tưởng đến một vùng đất trù phú, giàu có. Một nơi như nhiều vùng nơi Tây nguyên sự phân hóa giàu nghèo có biên độ rất lớn.

        Ea Soup, một huyện nghèo của tỉnh Dak Lak. Xã Ia Rvé một xã vùng 3 biên giới giáp với xã Noong Kh’lâc huyện Kon Nhech tỉnh Munđulkiri – Cambodia. Vùng đất mà bà con địa phương vẫn nói là “chưa nắng đã hạn, chưa mưa đã lũ lụt” để ví von về vùng đất đầy khắc nghiệt. Thật vậy ngày thì nóng đêm thì lạnh, mùa khô nắng cháy đất nứt nẻ, mưa bão thì ngập lụt. Xã Ia Rve cũng là xã bị thiệt hại nặng nhất trong cơn bão lũ tháng 8/19 vừa qua bởi do địa thế là vùng trũng, hạ lưu của cùng lúc 2 đập thủy lợi.

        Chỉ cách Tp. Buôn Ma Thuộc khoản 120km nhưng nơi đây vẫn còn đó sự hiện diện của muôn phần khó khăn, đường giao thông nhỏ hẹp, xấu (xã có 70% hộ nghèo) . Đồng bào bản địa là dân tộc H’Mong, tuy nhiên ngày nay có đến 26 dân tộc đang sinh sống (là những di dân tự do từ vùng cao phía bắc). Chiếm đa số bây giờ là dân kinh tế mới từ Bến Tre và Tây Ninh được đưa lên đây lập nghiệp, tuy nhiên do thổ nhưỡng, thời tiết nơi đây chỉ có thể trồng được sắn (khoai mì công nghiệp) mỗi năm 1 vụ, trên đường Ea Rvé chúng ta có thể hiểu sự khó khăn thế nào khi nhìn trên những thửa đất là những cây mì đèo đọt.

        Không có vốn, ít kiến thức, chỉ dùng sức để làm thuê cuốc mướn, khuân vác đổi lấy cái ăn (thường đi làm nơi xa), mà công việc thì bấp bênh không thường xuyên nhất là khi mà giá café tươi rớt đến thảm hại chỉ còn 5k/kg, tiêu thương phẩm chỉ còn 30k/kg. Đến Ia Rve một hình ảnh của những làng kinh tế mới thời 1980.

        Chia sẻ cùng bà con nghèo khi mùa đông đang đến nơi vùng sâu biên giới, cùng bà con nghèo khuyết, bệnh tật và nạn nhân di chứng của chất độc da cam. Lá Bồ Đề một lần nữa trở lại với Ea Soup

        Tối ngày 06/12/2019, đoàn lên đường mang theo hơn 305 phần quà với hơn 25 mặt hàng. Ngoài lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm, vật dụng, áo ấm, mền nĩ, tấm bạt… Đoàn cũng đã chú trọng nhiều đến mặt hàng quần áo các loại để gửi đến bà con, cùng nhiều bánh, kẹo, sữa, đồ chơi dành tặng các em thiếu nhi

        Tổng kinh phí (hiện vật và hiện kim) của chuyến công tác nhân ái lần này là trên 280 triệu đồng, trong đó mỗi phần quà hiện vật là trên 750k. Qua đây cũng chân thành cảm ơn đến những tấm lòng nhân ái gần xa đã cùng chung tay để cùng làm nên chương trình mang những tình cảm yêu thương sẻ chia đến bà con nghèo, bệnh tật nơi vùng đất nghèo, hẻo lánh. Cảm ơn nhóm bạn Tươi Tống tại Buôn Ma Thuột đã nhiệt tình hỗ trợ tạo điều kiện tốt nhất cho đoàn ngay từ lần khảo sát. Sẽ thật thiếu sót nếu không nói đến công sức của nhóm bạn Tuyết Nhung đã làm nên những chai muối tiêu (0,5 litre) mắm ruốc chay (1/2kg) dưa mắm (1kg) mang đến tặng bà con để dùng ăn dần bù vào những bửa ăn không có gì để ăn.

        Biết đường tuy không quá dài (chưa đến 500km), (Chúng ta từng vượt đoạn đường xa hơn) tuy nhiên sẽ mất nhiều thời gian, vì từ BMT qua Buôn Đôn thì đường nhỏ hẹp, từ M’Lanh vào xuyên rừng tuy đường có đổ nhựa nhưng càng nhỏ hẹp xấu hơn. Nên thời gian luôn là vấn đề được đặt ra là phải tranh thủ và khẩn trương. Việc tính toán theo kế hoạch vẫn là chính xác, tuy nhiên cũng có những lý do ngoài ý muốn, không ngờ dẫn đến có sự chậm trể hơn 3 tiếng đồng hồ:

        - Xe tải đi trước, từ Dak Mil theo anh ba Google dẫn tắt đường thẳng vào Buôn Đôn (Krong Na) nên bị tắt đường (con suối chắn ngang), buộc phải vòng lại (theo sắp đặt, khi ta đến BMT thì xe tải đã phải đậu sẳn khu Krong Na chờ đoàn). Phải chờ đợi thế, là buổi ăn sáng, café gọn nhẹ do các bạn trên Buôn Ma Thuộc đặt sẳn giúp cho đoàn thực hiện luôn ngay bên lề đường (thay vì lên xe ăn để tranh thủ thời gian), một trãi nghiệm vui vui. Nhưng riêng chúng tôi những người tổ chức thì bực bực vì không khéo sẽ hỏng hết kế hoạch trong ngày.

        - Do đường có những lối rẽ xuyên rừng, đoạn dài, khó xác định chính xác và nếu cần hỏi cũng chẳng có ai để hỏi, sóng điện thoại chập chờn, nên có người tình nguyện dẫn đường thì vẫn an tâm hơn . Vì là vùng biên giới, nếu không ta phải xin phép bên biên phòng (khó khăn) mà lại xuất hiện thêm nhân tố thứ ba. Đã biết từ ngả ba M’Lanh vào nếu theo trục đường chính qua Ea Rok là rất xấu, nên thống nhất với người dẫn đường là bà chủ tịch phụ nữ huyện sẽ đi đường trạm 8. Khi vào thì đúng như thế, nhưng cũng tiếc và không ngờ bà ấy cố dẫn đoàn tránh khu có những căn nhà trên cây của các em dân tộc H’Mong (từ trước, theo bà ấy những cái láng đó của những di dân tự do, là hình ảnh xấu ảnh hưởng đến cụm từ “xã, thôn văn hóa” ??? Không muốn ta tặng gì cho nơi ấy, chúng ta thống nhất với bà ấy chỉ tặng các em bánh kẹo…đồng ý. Đến khi đón bà tại M’Lanh ta vẫn nhắc lại yêu cầu). Khi vào 1 làng H’Mong trên đường, bức xúc về chuyện “nhà trên cây” thì càng bức xúc hơn khi bà ấy nói dẹp hết rồi. Bực thật nhưng chúng tôi phải tự kềm chế (hôm qua phía xã nói vẫn còn. Kiểm lại đường đi thì rõ là có sự cố tình rẽ vòng tránh khu vực ấy).

                                           Những căn nhà trên cây                                                 Em bé H'Mong

Một làng tạm cư của đồng bào H'Mong

        11 giờ, đoàn mới đến Ea Rvé, điểm trường giữa thôn 8 và 9 . Mọi việc triển khai công việc được nhanh chóng thực hiện. Chỉ hơn 1 tiếng, 150 phần quà đã được trao tặng cho bà con. Tại đây ngoài quà hiện vật bà con nhận được tiền mặt là 300k. Tranh thủ lót dạ bằng ly chè, tiếp tục di chuyển đến điểm 2 M’Lan thị trấn Ea Soup

        Một việc ngoài ý muốn khác đã làm chậm trể thêm. Khi di chuyển ra điểm 2 (ta cũng có chủ quan vào đường nào thì ra đường đó) không hiểu vì sao hay có sự tính toán gì mà trên đường ra điểm 2  bà ấy lại dẫn xe đi vào đường Ea Rok, xe lớn, đường xấu, quá xấu nên xe chỉ đi với tốc độ 100 cấy chuối 1 giờ, (phải chăng tại điểm 2 bên phía phụ nữ không mượn được hoa để dâng cấp trên) (cũng nói thêm chè ta ăn là do bà ấy đãi ??? nhưng xã trả tiền ???).

        Hơn 3 tiếng để vượt chặng đường đau khổ, bò toàn tập thương cho cái xe, thương cho tài xế còn mọi người được massage lắc điên đảo. Gần 16 giờ mới đến được khu thị trấn Ea Soup. Tội nghiệp bà con phải chờ đợi đoàn quá lâu (từ 13 giờ 30) cũng mai còn có các bạn từ Buôn Ma Thuộc vào cùng tình nguyện viên tại chổ của LBĐ động viên bà con chờ đợi, đồng thời cùng bà con sắp đặt hàng sẳn sàng (do xe tải mang ra trước). Tuy nhiên cũng có một mấy người do sức khỏe yếu đã không thể chờ được (Chúng ta gửi lại những phần quà này và ngày 12/12 nhóm bạn của LBĐ từ Buôn Ma Thuộc lại vào trao cho bà con)

        Nếu điểm 1 khẩn trương thì tại điểm 2 này càng phải khẩn trương hơn (vì đã quá muộn) 150 phần quà đã trao tặng đến bà con là những người khuyết, bệnh tật và nạn nhân di chứng chất độc da cam thuộc các xã Mlan, Cư Kbang, Ea Bung, Ea Le, Ea Rok, Ea Tomot, Yatmot và thị trấn Ea Soup huyện Ea Soup. Tại đây bà con nhận được tiền mặt là 450k.

        Tính chung mỗi phần quà tại điểm 1 trị giá trên 1 triệu thì tại điểm 2 là  trên 1,2 triệu. Ngoài ra tại điểm 1 và điểm 2 ngoài tiền mặt của đoàn còn có các thành viện tặng tiền mặt trực tiếp thêm cho bà con. Khá bất ngờ khi anh tài xế 2 của xe khách cũng tặng tiền cho bà con và một số áo ấm len dành tặng cho các cụ.

         Cũng tại điểm 2 này chúng ta còn tặng riêng cho 3 trường hợp có hoàn cảnh đặc biệt, ngoài phần quà hiện vật, mỗi hộ nhận được số tiền mặt là 3 triệu đồng. Riêng trường hợp mẹ con ở Buôn Ea Mar xã Krong Na (trong lần khảo sát được biết), trên đường về lại BMT đại diện đoàn đã vào tận nhà tặng kèm số tiền mặt là 6 triệu đồng.

Hoàn cảnh mẹ con cô Nguyễn Thị Lan Hương (Buôn Ea Mar xã Krong Na huyện Buôn Đôn) (tình cờ trong lần thực tế khảo sát được biết) . Bị bệnh tiểu đường nặng, không thể có con, vợ chồng dùng 10 triệu để xin về đứa con nuôi. Không mai sau 1 tháng phát hiện bé bị bại não (hiện đã mù). Người chồng thất chí đã ra đi, cha rồi em trai yêu cầu bỏ bé nhưng Lan Hương vẫn quyết giữ bé thế là cha và em cũng từ mặt. Mẹ con sống bằng tình thương của những người chung quanh

         Trong chuyến đi lần này chúng ta chú trọng đến quần áo các loại, áo ấm… trong phần quà, cũng như nơi gian hàng tự chọn, quà tặng thêm.  Do đó có thể nói là rất rất nhiều, nhiều đến độ các thành viên cũng như những người có trách nhiệm tại địa phương không khỏi bất ngờ. Riêng khu quần áo, vật dụng dành tự chọn (hầu hết là hàng mới) được bày dọn ra như gian hàng bày bán để bà con dễ chọn và trật tự. Ngoài ra còn có rất nhiều bánh kẹo, sữa, đồ chơi dành cho các em .

       Vất vả, mệt, với cái bụng đói (dù có ăn dặm trên xe) nhưng mọi thành viên đều vui cười, hăng say tận tụy phục vụ bà con nhận quà (mỗi phần quà có trọng lượng khá nặng) bằng cả tinh thần nguyện nguyện đến là để được sẻ chia .

        Dù đã xác định với nhau sẽ dùng cơm trưa muộn nhưng phải đến 5 giờ chiều mới ăn cơm trưa. Mệt, ăn cơm bụi nhưng ai cũng cười vui, cảm ơn tất cả các bạn, là một trãi nghiệm khó quên.

        Hơn 7 giờ tối, buổi cơm chiều tại nhà hàng Kotam trong không khí hân hoan với ẩm thực của đồng bào dân tộc Eđê bên ché rượu cần cùng rượu Amakong (rượu do các bạn BMT tặng cho đoàn). Vừa ăn vừa thưởng thức, với nhiều người lần đầu cảm nhận sự mới lạ, hấp dẫn. “coi nè, nói mới ăn cơm no rồi vậy mà dọn món nào là quất sạch món đó… ha ha” Theo kế hoạch sẽ tổ chức ăn ngoài trời nhưng lạnh quá nên phải vào trong nhà thôi.

        Hôm sau, đoàn trở lại Kotam để mọi người tham quan chụp ảnh lưu niệm. Trước khi rời Dak Lak cũng đã ghé qua Chi nhánh café Goddess tham quan và mua café (đây là phân xưởng sản xuất, bình thường không tổ chức bán hàng).

        20 giờ thì đoàn về lại nơi xuất phát. Một chuyến công tác nhân ái đã hoàn thành. Một lần nữa xin trân trọng cảm ơn đến tất cả. Hẹn cùng nhau trong những chuyến từ thiện sắp tới.

         Khi viết bài chuẩn bị post lên trang web, chúng tôi nhận được thông tin từ phía địa phương 2 nơi ta đến tặng quà, các anh chị nói bằng cả sự xúc động "Cảm ơn đoàn đã đến với địa phương, tặng quà nhiều quá, thật tình chúng tôi cũng bất ngờ không nghĩ quà trị giá lên đến cả triệu đồng, bà con vui lắm, cho chúng tôi gửi lời cảm ơn các anh chị trong đoàn"

       Chi hội Lá Bồ Đề

Tin về chuyến công tác cũng được loan tải trên Trang tin PGVN ngày 09/12 . Trên báo Giác Ngộ ngày 10/12 và báo Tình Thương Việt ngày 11/12.